STANLEY KUBRICK

 

Stanley Kubrick (1928 - 1999)

Σε αντίθεση με  άλλους σκηνοθέτες, των οποίων το ιδιωτικό υπόβαθρο έχει γίνει γνωστό για να δημιουργηθεί ένα ψυχολογικό προφίλ που θα βοηθήσει στην κατανόηση του έργου τους, ο μυστικοπαθής Stanley Kubrick δεν άφησε ποτέ να μάθουμε πολλά για το παρελθόν του.
Το ενδιαφέρον του επικεντρώθηκε στην υψηλή αισθητική των ταινιών του, καθιστώντας τη συμβολή του στον κινηματογράφο ανεκτίμητη. Και παρόλα αυτά το εξομολογητικό στυλ του ήταν αυτό που αποκάλυψε την ευαισθησία του: χρησιμοποίησε τις ταινίες του για να εκφράσει συγκίνηση και το έκανε καλύτερα από κάθε άλλο σύγχρονο του  σκηνοθέτη. Αντί να περιορίσει το κοινό να παρακολουθήσει μια εμπειρία, ο Kubrick τους προσκάλεσε στην μέθεξη. Όμως το μη μυημένο κοινό δυσκολεύτηκε να απολαύσει το γριφώδες διαστημικό ταξίδι του “2001”, τρομοκρατήθηκε από τη ωμή βία που επικρατούσε στην «πόλη» του «Κουρδιστού πορτοκαλιού», βίωσε την ψύχωση της ερήμωσης στη  «Λάμψη» και την γεύση της έφεσης στην μοιχεία στο “Eyes Wide Shut”. Ωστόσο οι ταινίες του Kubrick δεν είναι ηδονοβλεπτικές αλλά μαγευτικές αισθητικές περιπέτειες. Μεγαλόπνοες,  υποβλητικές αλλά ταυτόχρονα αφαιρετικές και ασαφείς δεν αγαπιούνται πάντα με την πρώτη  θέαση. Βαθιά διαποτισμένες  με μεταφορικά νόηματα, απαιτούν συχνά μια συγκεκριμένη περίοδο ωρίμανσης   - αν όχι  μια δεύτερη θέαση - για να συνειδητοποιήσουμε  πλήρως το μεγαλείο τους.  Αν και δούλεψε σε πολλά διαφορετικά είδη, αντιμετωπίζοντας το θρίλερ, την επιστημονική φαντασία, τις λογοτεχνικές προσαρμογές και τον πόλεμο με εξίσου μεγάλη επινοητικότητα, ο Kubrick δεν έκανε ποτέ μια καθαρόαιμη ταινία «genre». Όπως και το έργο του Hitchcock, το έργο του Kubrick κάλυψε ένα πλήρες φάσμα θεμάτων και συναισθημάτων. Αυτό που θα μπορούσε να είναι τρομακτικό μια στιγμή θα μπορούσε να γίνει δυσάρεστα αστείο το επόμενο. Το έργο του ήταν υπερβολικά πολύπλοκο για να ταιριάζει με κάθε κατηγορία, και ξεκίνησε να ανακαλύπτει κάθε νέο ύφος που άγγιζε, κάνοντας κατ 'ουσία την ταινία "A Kubrick Film" με την προσωπική του ετικέτα.

Υπήρξε ίσως ο πιο τελειομανής σκηνοθέτης στην ιστορία του σινεμά, Ασχολήθηκε με παροιμιώδη περφεξιονισμό  με όλα σχεδόν τα κινηματογραφικά είδη από το film-noir  μέχρι την ταινία «εποχής» και από την επιστημονική φαντασία μέχρι το αντιπολεμικό δράμα  θέτοντας  αξεπέραστα όρια στο κάθε είδος. Πολύ εύστοχα ο κριτικός κινηματογράφου Βασίλης Ραφαηλίδης παρατηρεί: «Kάθε ταινία του Κιούμπρικ μοιάζει σαν προσπάθεια να λεχθεί η τελευταία λέξη πάνω σ’ ένα θέμα με το οποίο ασχολήθηκαν πολλοί πριν από αυτόν»  

Από μια συνολική αποτίμηση  του έργου του, ως κύρια χαρακτηριστικά προβάλλουν η  αξεπέραστη τελειότητα της φόρμας , η εμμονή του να ανατέμνει με οξυδέρκεια και κλινική ψυχρότητα  τα άδυτα της ανθρώπινης φύσης  ,ο διάχυτος πεσιμισμός  αλλά και μια ουμανιστική αύρα. Σχεδόν 20 χρόνια μετά το θάνατο του το έργο του παραμένει πρωτοποριακό , διαχρονικό και ταυτόχρονα εγκεφαλικό και παγερά γοητευτικό.

• Η ΠΛΗΡΗΣ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ
•  Όλος ο Κιούμπρικ από το Α ως το Ω